ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ

Read this book made on StoryJumper

(Συμμετέχει ο μικρός  Ηλίας)

ΜΑΡΙΑ ΜΟΝΤΕΣΣΟΡΙ

 Ήταν Ιταλίδα γιατρός και παιδαγωγός, εμπνεύστρια της παιδαγωγικής μεθόδου, που φέρει το όνομά της. Η Μέθοδος ΜΟΝΤΕΣΣΟΡΙ δεν είναι μια θεωρία. Είναι απόρροια της εμπειρίας που απέκτησε η μεγάλη παιδαγωγός, παρατηρώντας και δουλεύοντας με χιλιάδες παιδιά σε όλο το κόσμο.

Αξίζει να μάθουμε λίγα πράγματα για την σημαντική αυτή φυσιογνωμία, η οποία κατόρθωσε δύσκολα πράγματα για μια γυναίκα την εποχή εκείνη, αλλά και για την επιτυχία της μεθόδου της που αναστάτωσε τον παιδαγωγικό κόσμο διεθνώς. 

Πήρε το πτυχίο της Ιατρικής το 1896 και ήταν η πρώτη γυναίκα που εξάσκησε την Ιατρική στην Ιταλία. Δούλεψε για 2 χρόνια με παιδιά που είχαν νοητικά και ψυχικά προβλήματα, εφευρίσκοντας τρόπους να τα διδάξει βασικές δεξιότητες. Στο τέλος κατάφερε αυτά τα παιδιά να δώσουν τις εξετάσεις που έδιναν τα φυσιολογικά παιδιά στο σχολείο. Οι μαθητές της τα πήγαν όχι απλώς το ίδιο καλά, αλλά και καλύτερα από τα φυσιολογικά παιδιά. Όταν την ρώτησαν πώς κατάφερε αυτό το θαύμα, απάντησε ότι το πραγματικό θαύμα είναι πώς τα φυσιολογικά παιδιά είχαν κρατηθεί σε τόσο χαμηλό επίπεδο!

Έτσι της ήρθε η ιδέα να εφαρμόσει τις μεθόδους της και σε φυσιολογικά παιδιά. To 1907 έστησε το πρώτο της σχολείο στη Ρώμη και το ονόμασε «Το Σπίτι των Παιδιών» (Casa dei Bambini). Εκεί οι μαθητές της ήταν πάμφτωχα και εγκαταλελειμμένα μικρά παιδιά, χωρίς καθόλου τρόπους και μόρφωση. Εφαρμόζοντας τη μέθοδο της, σε σύντομο χρονικό διάστημα τα παιδιά αυτά μεταμορφώθηκαν σε ευγενικά, τακτικά και καθαρά πλάσματα που εργάζονταν με ησυχία, μάθαιναν μόνα τους να γράφουν και να διαβάζουν και να φροντίζουν το χώρο τους.

Από τότε συγκέντρωσε όλα τα βλέμματα πάνω της όσον αφορά την εκπαίδευση και τον εκσυγχρονισμό της. Αφιέρωσε όλη της τη ζωή στα παιδιά και είναι αξιοσημείωτο ότι προτάθηκε 3 φορές για το Νόμπελ Ειρήνης. Έζησε και δίδαξε σε πολλές χώρες του κόσμου και η Μέθοδος της είναι διεθνώς διαδεδομένη. Άφησε το γιο της Μάριο, άξιο συνεχιστή του έργου της.

Η Μοντεσσοριανή Μέθοδος είναι αρκετά διαφορετική από το κλασσικό σύστημα εκπαίδευσης και δεν στοχεύει απλώς στη στείρα γνώση που τα παιδιά αποκτούν γρήγορα (και συνήθως ξεχνούν γρήγορα!). Αντίθετα ο στόχος της Μεθόδου Μοντεσσόρι είναι η ολοκληρωμένη ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού. Για να είναι χαρούμενο και υγιές, το παιδί πρέπει να αναπτυχθεί πολύπλευρα: κοινωνικά, γνωστικά, συναισθηματικά και σωματικά. Η Μέθοδος Μοντεσσόρι το καταφέρνει αυτό γιατί παρακολουθεί την ανάπτυξη του κάθε παιδιού ξεχωριστά.

Ο ρόλος της παιδαγωγού σε ένα τέτοιο παιδοκεντρικό περιβάλλον είναι πολύ σημαντικός και δύσκολος. Αντίθετα με το δασκαλοκεντρικό κλασσικό σύστημα, η παιδαγωγός χρειάζεται να παρατηρεί και να γνωρίζει το κάθε παιδί ξεχωριστά, να προετοιμάζει το περιβάλλον και το υλικό και να υπάρχει στο χώρο ενεργά, χωρίς όμως να επεμβαίνει συνεχώς. Ευθύνη της είναι επίσης να τηρούνται οι κανόνες που έχουν τεθεί και να βοηθά τα παιδιά που δυσκολεύονται να τους τηρήσουν, χωρίς ποτέ να καταφεύγει σε τιμωρίες που ντροπιάζουν και μειώνουν.

Σημαντική διαφορά με το κλασσικό σύστημα είναι επίσης η συνύπαρξη των ηλικιών στον ίδιο χώρο. Τα παιδιά δεν χωρίζονται σε τμήματα, αλλά νοιώθουν πως ανήκουν σε μια πολυμελή οικογένεια, όπου υπάρχουν μεγαλύτερα και μικρότερα παιδιά και οι ρόλοι συνεχώς αλλάζουν με φυσικότητα. Οι ομαδικές δραστηριότητες και το ομαδικό παιχνίδι αποτελούν μέρος της καθημερινότητας των παιδιών και τα βοηθούν να αναπτύξουν την κοινωνικότητά του και να μάθουν κανόνες και όρια, χωρίς όμως ποτέ να υπάρξει πίεση για συμμετοχή παρά τη θέληση κάποιου παιδιού.

Το αποτέλεσμα της Μεθόδου Μοντεσσόρι λοιπόν είναι παιδιά που διαθέτουν αυτοπειθαρχία, αυτοσυγκέντρωση, προσαρμόζονται εύκολα, ξέρουν να συνεργάζονται, εκφράζονται με ειλικρίνεια και σεβασμό, παίρνουν πρωτοβουλίες και αποφάσεις, βρίσκουν χαρά στη δημιουργία και στη ζωή. Άλλωστε όπως έλεγε και η ίδια "ικανός άνθρωπος ίσον ευτυχής άνθρωπος. Η διαμόρφωση του χαρακτήρα δεν διδάσκεται. Προέρχεται από την εμπειρία και όχι την εξήγηση."

Ο δεκάλογος της Μαρίας Μοντεσσόρι:

1. Μην αγγίζετε ποτέ ένα παιδί, εκτός αν σας το ζητήσει με τον τρόπο του. 

2. Μην μιλάτε ποτέ άσχημα μπροστά στο παιδί και μην εκφράζεστε με άσχημα λόγια για εκείνο ακόμα και όταν δεν είναι μαζί σας.

3. Επικεντρωθείτε σε όλα τα θετικά χαρακτηριστικά του παιδιού έτσι ώστε να μην υπάρχει αρκετός χώρος για τα κακά στοιχεία.

4. Προετοιμάστε σωστά το περιβάλλον που μαθαίνει το παιδί. Να είστε πάντα προσεκτικοί μ’ αυτό και ποτέ να μην το αμελείτε. Βοηθήστε το παιδί να προσαρμοστεί και να συνδεθεί μ’ αυτό. Δείξτε του πού ακριβώς είναι το κάθε αντικείμενο αλλά και πώς ακριβώς χρησιμοποιείται.

5. Να είστε πάντα έτοιμοι να ανταποκριθείτε στο παιδί που σας χρειάζεται και πάντα να το ακούτε και να του απαντάτε όταν σας καλεί.

6. Να σέβεστε πάντα το παιδί όταν κάνει λάθος και όταν προσπαθεί να το διορθώσει μόνο του, είτε εκείνη την ώρα είτε αργότερα, αλλά να σταματάτε πάντα κάθε κατάχρηση του περιβάλλοντός του ή κάθε πράξη που φαίνεται να απειλεί το ίδιο, την ανάπτυξή του ή τους άλλους.

7. Πάντα να σέβεστε ένα παιδί που ξεκουράζεται ή που βλέπει άλλους να εργάζονται ή που σκέφτεται τι έχει κάνει ή τι πρόκειται να κάνει. Μην του αποσπάτε την προσοχή και μην το πιέζετε να ασχοληθεί με κάποια άλλη δραστηριότητα.

8. Να βοηθάτε πάντα το παιδί που θέλει να ασχοληθεί με κάποια δραστηριότητα αλλά δεν ξέρει με τι να καταπιαστεί.

9. Να έχετε πάντα την υπομονή να επαναλαμβάνετε στο παιδί ό,τι αρνείται να ακούσει, να το βοηθάτε κάθε φορά να καταλαβαίνει τα μειονεκτήματά του και να τα ξεπερνά. Να προσέχετε το περιβάλλον στο οποίο μαθαίνει το παιδί, να φροντίζετε να είναι πάντα ήσυχο, να εκφράζεστε με ήπιες λέξεις και να είστε πάντα στοργικοί. Να κάνετε πάντα αισθητή την παρουσία σας σ’ ένα παιδί που ψάχνει αλλά να απομακρύνεστε από ένα παιδί που έχει βρει τις απαντήσεις του.

10. Πάντα να φέρεστε στο παιδί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, να του προσφέρετε ό,τι καλύτερο μπορείτε και να του δείχνετε τον καλύτερο εαυτό σας.

Ακόμη κι αν η μέθοδος στην πρακτική της δε σας βρίσκει σύμφωνους, έτσι όπως υιοθετείται στην πράξη στα σχολεία, ο 10λογος παραμένει ένα κείμενο που κάθε γονιός πρέπει να ξέρει. Μην ξεχνάτε αυτούς τους δέκα βασικούς κανόνες. Να ενθαρρύνετε το παιδί, να το βοηθάτε όταν έχει ανάγκη αλλά ταυτόχρονα να το αφήνετε να στηρίζεται στις δικές τους δυνάμεις, ανάλογα με τις ικανότητες και την ηλικία του.

Σε τι διαφέρει η μοντεσσοριανή μέθοδος από τις άλλες;

Στα μοντεσσοριανά σχολεία, η δασκάλα δεν στέκεται στην έδρα, αλλά κάνει βόλτες ανάμεσα στους μαθητές καθώς μαθαίνουν και επεμβαίνει μόνο αν χρειαστούν τη βοήθειά της. Τα παιδιά μπαίνουν στην τάξη ανά γκρουπ πλεγμένων ηλικιών. Από 3-6 ετών, από 6-9 κ.ο.κ.

Οι μεγαλύτεροι μαθητές μπορούν να βοηθήσουν τους μικρότερους. Αυτοί οι μαθητές μένουν μαζί χρόνο με το χρόνο. Η έμφαση δίνεται στη μάθηση. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να βρουν το πάθος τους και να ακολουθήσουν αυτό που πραγματικά τα ελκύει.

Η ελευθερία με όρια είναι μέρος της μοντεσσοριανής φιλοσοφίας. Δεν δίνονται βαθμοί, δεν γίνονται τεστ και δεν υπάρχουν ασκήσεις για το σπίτι.

Οι μαθητές μπορούν να αρχίσουν από το βρεφονηπιακό σταθμό και μόλις γίνουν 6 μηνών. Οι μαθητές επιλέγουν μόνοι τους τις δραστηριότητές τους από ένα γκρουπ. Διδάσκονται αδιάκοπα για τρεις ώρες συνεχόμενα. Τα παιδιά είναι ελεύθερα να κινούνται μέσα στην τάξη και να βοηθούν το ένα το άλλο.

Οι μοντεσσοριανές τάξεις έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά για παιδιά. Τα έπιπλα είναι σε παιδικό μέγεθος και τα βιβλία βρίσκονται σε προσιτά σημεία. Οι ζωγραφιές των παιδιών διακοσμούν τους τοίχους.

Οι δάσκαλοι είναι ειδικά εκπαιδευμένοι

Οι δάσκαλοι πάντα χαμηλώνουν στο ύψος του παιδιού, και κάθονται στο πάτωμα ή σε κάποιο χαμηλό καρεκλάκι. Εκείνοι πρέπει να δημιουργήσουν ένα φιλικό διδακτικό περιβάλλον που θα προσφέρει στα παιδιά όλα όσα χρειάζονται.

Η μέθοδος Montessori στη διατροφή – και πώς να την ακολουθήσετε στο σπίτι:

1. Δημιουργήστε ένα όμορφο και ήσυχο περιβάλλον για φαγητό

Τα παιδιά στα σχολεία Μοντεσσόρι τρώνε μέσα στις τάξεις τους, και όχι σε μια τραπεζαρία όπως στα περισσότερα σχολεία (του εξωτερικού). Αυτό δεν γίνεται για λόγους ησυχίας, αλλά για να συμμετέχουν τα παιδιά στην όλη διαδικασία. Πώς γίνεται αυτό; Τα παιδιά μεταφέρουν τους δίσκους στα θρανία και αφού φάνε, μαζεύουν μόνα τους τους δίσκους τους, πετάνε τα σκουπίδια και καθαρίζουν το θρανίο τους. Κατ΄αυτό τον τρόπο λαμβάνουν μέρος στην «ιεροτελεστία» του φαγητού από την αρχή μέχρι το τέλος, χωρίς να περιμένουν κάποιον να τους σερβίρει ή να τους μαζέψει το πιάτο και να καθαρίσει τα ψίχουλά τους. Δεν πρόκειται για καμιά φαεινή ιδέα και είναι κάτι που μπορείτε άνετα να εφαρμόσετε και στο σπίτι, βάζοντας το παιδί να συμμετέχει μαζί σας στην προετοιμασία του τραπεζιού, σαν παιχνίδι.

2. Τα παιδιά επιτρέπεται να χρησιμοποιούν εύθραυστα σερβίτσια

Tα παιδιά τρώνε σε γυάλινα πιάτα, πίνουν από γυάλινα ποτήρια κρατώντας μεταλλικά μαχαιροπίρουνα και χρησιμοποιώντας πάνινες πετσέτες. Επίσης χρησιμοποιούν γυάλινες καράφες για να σερβιριστούν χυμό ή νερό. Όταν δίνουμε τη δυνατότητα σε μικρά παιδιά να χειρίζονται πραγματικά υλικά με προσοχή, δημιουργούμε ένα πλαίσιο φροντίδας και ευθύνης που θα διαρκέσει μια ζωή και μια αίσθηση ανεξαρτησίας καθώς τους εμπιστευόμαστε να χρησιμοποιήσουν αντικείμενα για «μεγάλους». Μπορείτε να το κάνετε στο σπίτι χρησιμοποιώντας φτηνά και ελαφριά γυάλινα σερβίτσια για αρχή… Σε λίγο καιρό θα δείτε τα παιδιά να σερβίρουν νερό χωρίς να το χύνουν, και να χειρίζονται τα πάντα προσεκτικά και με μεγάλη επιτυχία.

3. Τα λάθη μας διδάσκουν

Στα σχολεία Montessori όταν χυθεί ή πέσει κάτω στο πάτωμα δεν υπάρχει θυμός ή τιμωρία. Ο επιτηρητής λέει «Βλέπω πολύ νερό στο πάτωμα. Τι πρέπει να κάνουμε;»Το παιδί παίρνει ένα πανί και αρχίζει να καθαρίζει με τη βοήθεια του δασκάλου. Μέσω αυτής της διαδικασίας, τα παιδιά μαθαίνουν ότι είναι φυσιολογικό να κάνουν λάθη και ακόμα πιο αυτονόητο να τα διορθώνουν. Την επόμενη φορά που γίνει μια τέτοιου είδους ζημιά, δεν τραβάμε τα μαλλιά μας, απλά διορθώνουμε.

4. Τα παιδιά συμμετέχουν στην κουζίνα

Μερικά παιδιά, χωρισμένα σε ομάδες, όχι όλα την ίδια μέρα, συμμετέχουν στην παρασκευή του φαγητού. Άλλα καθαρίζουν τα λαχανικά, άλλα τα κόβουν, άλλα τα ρίχνουν στο νερό, άλλα ανακατεύουν και άλλα πλένουν τα λερωμένα σκεύη από το μαγείρεμα. Δεν έχει σημασία αν τα κάνουν σωστά, σημασία έχει η συμμετοχή και η δράση. Αποκτούν, έτσι, εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και γνωρίζουν τη διαδικασία του «τρώμε» από την αρχή μέχρι το τέλος της.

5. Τα λαχανικά πρώτα

Μια τακτική ώστε τα (μικρότερα) παιδιά να μυηθούν στα λαχανικά, είναι να μπαίνουν πρώτα στο τραπέζι. Είναι λογικό όταν υπάρχουν μακαρόνια, ή κρέας με πουρέ και δίπλα τα λαχανικά, τα παιδιά να προτιμούν όλα τα υπόλοιπα. Το πρώτο πιάτο που μπαίνει στο τραπέζι είναι αυτό με την «πρασινάδα» και στη συνέχεια, μετά από λίγο ακολουθούν τα υπόλοιπα. Το ίδιο μπορείτε να κάνετε στο σπίτι με οποιοδήποτε νέο τρόφιμο θέλετε να εισάγετε στο μενού και όχι απαραίτητα μόνο με τα λαχανικά.

6. Ένα βήμα τη φορά

Η προσέγγιση ΜΟΝΤΕΣΣΟΡΙ  στο φαγητό, μπορεί να γίνει με οτιδήποτε. Αρκεί να σπάμε τις «δουλειές» σε κομμάτια και όχι να δίνουμε στα παιδιά να κάνουν τα πάντα, γιατί αφενός μπερδεύονται, και αφετέρου στο τέλος δεν θα κάνουν τίποτα σωστά. Το κόλπο είναι ένα βήμα τη φορά και η φιλοσοφία που ακολουθείται είναι πως όλα τα παιδιά, με την προετοιμασία και την πρακτική, μπορούν να γίνουν ενήλικες που ξέρουν να φάνε υγιεινά, αλλά και να απολαύσουν το φαγητό του.

Πηγή mothersblog.gr και themamagers.gr